اشعار ملا زلفعلی چهار لنگ بختیاری

در مقدمه حدیث کساء

در مورد

رهزن ایمان شیطان

بخش اول

کتاب کوچکی از ناشر شهرستانی بنام "کتابخانه سید عا لم شاه – دزفول چاپ 1374 علمیه قم در مقدمه خود اشعاری از ملا زلفعلی بختیاری در مورد شیطان دارد، که شاعر شیطان را دزد خدا و رهزن ایمان نامیده اند، و به رسم گله از درگاه احدیت دفع شر این دزد را از خدا خواسته اند. از آنجا که اشعار گویشور محلی علاوه بر پند آموزی کلمات بسیاری از گویش فاخر لری بختیاری در خود دارد، ولی بعلت فقدان آوانویسی و ترجمه به فارسی معیار ممکن است، قابل استفاده برای عموم نباشد. دراینجا این مقدمه از اشعار ایشان با آوانویسی و ترجمه و تصحیح برخی کلمات آماده شده است، و تقدیم فرهنگ دوستان میشود.

ملا زلفعلی چهارلنگ علاوه براینکه عالمی فقیه بود، به گویشهای لری، بختیاری ، شوشتری ، اصفهانی و بدزفولی هم مسلط بود، و زبانهای عربی ، ترکی و البته فارسی معیار را هم روان میدانست . که در بخش دو این مهارت های او را در قالب شعر خواهید دید. انشاالله .

دزد خدا شیطان

ای که از اصل بد و نیک هَوَر  خُت داری     پرده عیب مکن پاره  که  خُت ستاری

ey  ke az asle bad o nik hawar khot dari    parde eab makon pareh ke khot satari

ای خدائی که خود از نیک و بد انسان خبر داری پرده گناه بنده را چون که خود ستار و پوشنده هستی پاره مکن.

به  بیابان تو هفتاد و دو ره پیدا هِد     سی چه یَ  دُز  من هفتاد و دو  ره  وا  داری

be biaban-e tu haftad-o du ra paida hed sic he ya doz men-e haftad-o du ra  wa dari

در بیابان( زمین) تو هفتاد دو راه( روش ، دین ، ملت) مشاهده میشود، برای چه (ای خدا) در بین آنها یک دزد ( بنام  شیطان) باید داشته باشی.

به همی یه نفریس  ایزنه هفتاد و دو  ره    لرِ بد نوم کنی  دُز ولات خُت داری

be hami ya nafari-s izan-e haftad-o du ra   lor-e bad num-e koni doz welat khot dari

(شیطان ) باوجود اینکه یک نفر است، خودش به تنهائی ایمان  هفتاد و دو ملت را میرباید، آنگاه تو ایخدا لر را متهم به دزدی میکنی ، در صورتیکه دزد اصلی (  یعنی شیطان را) تو خودت داری.

دُز ِ لر  یه  هر و گائی  بِ دُز ِ  وُر  مِنِ مال   دین و ایمون  دُز ِ تو  ایدُز ِ از بد کاری

doz lor ya har –o-ga-ey be-doz-e wor men-e  mal  din o imon doz-e tu idoz-e az bad kari

دزد لر (در نهایت) در آبادی یک خر یا یک گاو میدزد، (ولی) دزد تو از بد کاری دین و ایمان مردم را می دزدد.

دُز ِ لر چار بزی ایدزه اما دُز ِ تو   ایزنه وُر عمل خیر چو گرگ هاری

doz-e lor char bozi i-doz-e amma doz tu  i-zan-e wor amal-e kheyr cho gorg-e hari

دزد لر ( در نهایت) چهار تا بز میدزدد اما دزد تو مانند گرگ هار به عمل خیر مردم هجوم می آورد.

نِسم شو  دُز ِ لری ایبره  نیمن رشتن  ایدز بد عملت رهد بدهون ماری

nesm-e shod oz lori ibar-e niman reshtan  I doz bad amalet rahd be dohon-e mari

دزد لر ( درنهایت) در نیمه شب نیم من پشم رشته شده میدزدد،  ولی ( شیطان) این دزد بد عمل تو برای اینکه آدم و حوا را فریب دهد، خود را در دهان یک مار پنهان کرد.

بونه جُسی که کنی آدم ، وا در ز ِ بهشت  ار که بد بید  به بهشت کندم ِ سی چه کاری

bon-e josi ke koni adam-e wa dar ze behesht  ark e bad bid be behesht gandom-e si che kari

(ای خدا!) آیا برای بیرون کردن حضرت آدم از بهشت بهانه ات خوردن گندم بود؟ اگر چنین است ، پس چرا در بهشت گندم میروید.

شب عید است ، کینه ها را به آشتی تبدیل کنید. شاد باشید ، ولی ایام فاطمیه را با شکوه تر احیا کنید.

فریدون عباسی